Open malls ή αλλιώς "Ανοιχτά Εμπορικά Κέντρα"

Το τελευταίο διάστημα έχει επανέλθει στο προσκήνιο η κουβέντα που αφορά το θέμα των Open malls. Με αφορμή λοιπόν την αγωνία που εκδήλωσαν κυρίως κάποιοι συνάδελφοι αλλά και συμπολίτες θα ήθελα να παραθέσω τη δική μου άποψη, η οποία καταρχήν είναι θετική ως προς εγχείρημα, αλλά και να βοηθήσω ώστε να λυθούν κάποιες απορίες αφού διαπίστωσα πως έχει δημιουργηθεί μια μικρή σύγχυση ως προς τι είναι τα Open malls.

Πρόκειται για μια ιδέα της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου (Ε.Σ.Ε.Ε.) η οποία διατυπώθηκε περίπου πριν δύο χρόνια. Μάλιστα ρίχνοντας μια ματιά στο αρχείο μου διαπίστωσα πως μεταξύ των άλλων ο πρόεδρος της Ε.Σ.Ε.Ε. κ. Βασίλης Κορκίδης είχε κάνει μια σύντομη αναφορά στο θέμα αυτό κατά την επίσκεψη του στην πόλη μας με αφορμή τη διοργάνωση από το Επιμελητήριο Έβρου της Διεθνούς Έκθεσης Alexpo 2012. Σε συνάντηση που είχαμε μαζί του ως Δ.Σ. του Εμπορικού Συλλόγου δεσμεύθηκε για την ένταξη της Αλεξανδρούπολης στο συγκεκριμένο πρόγραμμα, αναγνωρίζοντας το θετικό έργο που είχαμε επιτελέσει, όντας ένας από τους πιο δραστήριους Συλλόγους στην Ελλάδα.

Θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε αρχικά πως η ιδέα του Open Mall δεν έχει καμία σχέση με τα γνωστά κλειστά malls τα οποία φιλοξενούν καταστήματα κάτω από την ίδια στέγη αλλά και πολλαπλές δραστηριότητες ψυχαγωγίας.

Τα Open Malls (ή αλλιώς ανοικτά εμπορικά κέντρα) είναι οριοθετημένες περιοχές μέσα στον υπάρχοντα εμπορικό ιστό των πόλεων που η έκτασή τους δεν υπερβαίνει το ένα τετραγωνικό χιλιόμετρο. Με απλά λόγια θα αφορά στις υπάρχουσες επιχειρήσεις -καταστήματα. Μέσα σε αυτή την περιοχή θα υπάρχουν πεζοδρομήσεις δρόμων, ειδικές σημάνσεις, χώρος φύλαξης και ψυχαγωγίας για τα παιδιά των καταναλωτών, χώροι στάθμευσης, αισθητική αναβάθμιση της περιοχής, καλαίσθητα παρτέρια, ειδικός φωτισμός, άμεσες ενημερώσεις για προσφορές με ειδικά ηχητικά και οπτικά συστήματα, επιβραβεύσεις καταναλωτών, προωθητικές ενέργειες κα. Ήδη στο τραπέζι έχουν πέσει και άλλες πρωτότυπες ιδέες που θα κάνουν το όλο «πακέτο» πιο ελκυστικό, όπως το «εργαστήρι των θαυμάτων», το οποίο θα περιλαμβάνει δρώμενα δημιουργικής απασχόλησης για τα παιδιά των καταναλωτών, τη διοργάνωση γιορτής του δρόμου,τη διοργάνωση έκθεσης βιβλίου, τη διοργάνωση γιορτών και επιδείξεων μόδας αλλά και διαφόρων άλλων πολιτιστικών και καλλιτεχνικών εκδηλώσεων. Κάτι παρεμφερές συνάντησα κατά τη διάρκεια των γιορτών σε εμπορική περιοχή της Κωνσταντινούπολης, όπου στους δρόμους είχαν τοποθετηθεί καλαίσθητες μεταλλικές αψίδες με εναλλασσόμενο φωτισμό και διάφορες πρωτότυπες εικαστικές παρεμβάσεις. Όλο αυτό σε συνδυασμό με το γιορτινό κλίμα δημιουργούσε μια θετική ψυχολογία στον καταναλωτή.

Κωνσταντίνουπολη 2012

Κωνσταντινούπολη Χριστούγεννα 2013

Μία από τις προτάσεις που είχα καταθέσει στα πλαίσια της διοργάνωσης του Shopping festival από τον Εμπορικό Σύλλογο, αλλά δεν είχε την τύχη να προχωρήσει λόγω έλλειψης κονδυλίων, ήταν η διοργάνωση μιας διαφορετικής έκθεσης φωτογραφίας η οποία θα φιλοξενούνταν στις βιτρίνες των καταστημάτων. Κάθε κατάστημα θα αναρτούσε μία φωτογραφία συγκεκριμένων προδιαγραφών που θα απεικόνιζε το κτήριο που βρισκόταν πριν χρόνια στο ίδιο σημείο. Αν μάλιστα τύγχανε το κτήριο αυτό στο παρελθόν να στεγάζει και εμπορική δραστηριότητα θα ήταν ευχής έργον. Είναι γνωστό πως υπάρχουν άνθρωποι στην Αλεξανδρούπολη που διαθέτουν ένα ανεκτίμητης αξίας φωτογραφικό αρχείο και θα είχε μεγάλη σημασία για την ιστορία αυτής της πόλης να το δημοσιεύαμε κατ’ αυτόν τον τρόπο.

Για να προσθέσω και μια ρομαντική – ιστορική πινελιά θα παραθέσω την ιστορία του κτηρίου στο οποίο στεγάζεται σήμερα η επιχείρησή μας. Σύμφωνα λοιπόν με τα όσα έχω καταφέρει να μάθω ήταν το πρώτο κτήριο στην πόλη που κατασκευάστηκε με τσιμέντο, το οποίο είχε εισαχθεί από τη Μασσαλία τη δεκαετία του 1910. Μάλιστα μη γνωρίζοντας τις αντοχές του πρωτόγνωρου υλικού, οι μάστορες ενίσχυσαν την κατασκευή με σίδερα πολύ μεγάλου διαμετρήματος! Σύμφωνα με μαρτυρίες όσο τσιμέντο περίσσεψε χρησιμοποιήθηκε για την ανύψωση των καμπαναριών του Αγίου Νικολάου. Το κτήριο λοιπόν αυτό είχε ιδιαίτερες αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες που θα το χαρακτήριζαν νεοκλασικό. Δυστυχώς όμως η χάραξη της οικοδομικής γραμμής επέβαλε την απαλοιφή αρκετά μεγάλου μέρους της πρόσοψης που είχε ως αποτέλεσμα την αλλοίωση του χαρακτήρα του οικοδομήματος. Αυτούσια όμως αυτά τα χαρακτηριστικά σώζονται στην πίσω μεριά του κτίσματος η οποία όμως δεν είναι εύκολα ορατή. Για την ιστορία, από το μπαλκόνι του κτηρίου αυτού απηύθυνε λόγο στους Αλεξανδρουπολίτες ο πρωθυπουργός της χώρας Ελευθέριος Βενιζέλος το 1928.

Τέτοιες ιστορίες και κτήρια τα οποία είχαν μια ιδιαίτερη αρχιτεκτονική αξία, που προσέδιδαν και μια άλλη ταυτότητα στην πόλη, υπήρξαν πολλά αλλά δυστυχώς χάθηκαν μέσα στη λαίλαπα της … ανάπτυξης. Μια έκθεση φωτογραφίας αυτού του τύπου μέσα στα πλαίσια του Open mall θα βοηθούσε να μάθουμε ακόμη περισσότερα για την ιστορία της πόλης μας και θα προσέδιδε μια διαφορετική νότα.

Τα Open Malls λοιπόν αποτελούν το όπλο που αντιπαραθέτουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις  για ποιοτική και άλλου τύπου εξυπηρέτηση του καταναλωτή μέσα από τη συνεργασία των εμπόρων στη μάχη για την επιβίωση. Πολύ σύντομα, στο τέλος του μήνα, είναι πολύ πιθανόν να ανακοινωθούν οι πόλεις που θα επιλεχθούν να τρέξουν πιλοτικά το πρόγραμμα αυτό, το οποίο θα χρηματοδοτηθεί από Ευρωπαϊκά κονδύλια με το ποσό του 1,2 εκατομμυρίων ευρώ. Βασικό ρόλο στην υλοποίηση του σχεδιασμού θα έχουν οι Εμπορικοί Σύλλογοι των πόλεων. Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε πως παρόλο που η Αλεξανδρούπολη δεν ήταν μέσα στον αρχικό σχεδιασμό, έπειτα από τις ενέργειες και την σωστή προετοιμασία του Εμπορικού Συλλόγου της Αλεξανδρούπολης είναι πολύ πιθανόν η πόλη μας να ενταχθεί.

Από την πλευρά του ο Δήμος Αλεξανδρούπολης όχι μόνο οφείλει να είναι αρωγός σε αυτή την προσπάθεια αλλά θα πρέπει να την εντάξει στον ευρύτερο σχεδιασμό για την πολεοδομική αναβάθμιση του κέντρου της Αλεξανδρούπολης. Μια αναβάθμιση που έχει να κάνει με την πεζοδρόμηση ενός μεγάλου κομματιού της Λεωφόρου Δημοκρατίας αλλά και αρκετών παράπλευρων μικρών δρόμων του εμπορικού ιστού. Φυσικά για την υλοποίηση ενός τέτοιου οράματος, διότι περί τούτου πρόκειται, είναι απαραίτητες να πραγματοποιηθούν μία σειρά παράλληλων υποδομών και παρεμβάσεων με κυριότερες τις παρακάτω:

·         Την κατασκευή μεγάλων υπόγειων χώρων στάθμευσης στις εισόδους της πόλης

·         Την ολοκλήρωση του μεγάλου περιφερειακού δρόμου που θα αποσυμφορήσει το κέντρο

·         Την αποκέντρωση αναφορικά με τις υπηρεσίες που στεγάζονται στην περιοχή και την επιβαρύνουν

·         Ανάπλαση του παραλιακού χώρου κάτω από το φάρο

·         Ο επανασχεδιασμός της χρήσης των μέσων μαζικής μεταφοράς βάσει των νέων δεδομένων ώστε να γίνουν πιο χρηστικά και ελκυστικά

·         Δημιουργία συστήματος κοινοχρήστων ποδηλάτων και επέκταση των ποδηλατοδρόμων  

Τις τελευταίες ημέρες με την αναθέρμανση του ενδιαφέροντος έγινα δέκτης αρκετών ερωτήσεων από συναδέλφους που ζητούσαν διευκρινήσεις ως προς το τι ακριβώς θα είναι τα Open Malls. Διέκρινα μάλιστα και μια δικαιολογημένη αγωνία σχετικά με την έκταση που θα εφαρμοσθεί η ιδέα. Απ’ όσο είμαι σε θέση να γνωρίζω υπάρχει μια στενή συνεργασία μεταξύ του Εμπορικού Συλλόγου και του νεοϊδρυθέντα Συλλόγου Αρχιτεκτόνων για το θέμα αυτό. Πριν όμως υπάρξουν οριστικές αποφάσεις και πριν την οριστική έγκριση από το Δήμο Αλεξανδρούπολης δεν υπάρχει κάτι  ανακοινώσιμο. Το βέβαιο είναι πως αναπόφευκτα  ορισμένες περιοχές και επιχειρήσεις θα μείνουν εκτός σχεδιασμού. Επίσης εφόσον επιλεγούν να εφαρμοσθούν  μεγάλες πολεοδομικές αλλαγές (για παράδειγμα πεζοδρομήσεις) θα πρέπει να εκπονηθεί άμεσα ένα ενιαίο σχέδιο παρέμβασης για το κέντρο της πόλης, γεγονός που απαιτεί συνεργασία και συντονισμό μεταξύ Δήμου Αλεξανδρούπολης και Εμπορικού Συλλόγου.  Ένα ακόμη από τα θέματα που ενδεχομένως να προκύψουν είναι και η πιθανή αύξηση των εμπορικών μισθώσεων – ενοικίων στις περιοχές όπου θα εφαρμοσθεί ο σχεδιασμός.

Από την άλλη με την υλοποίηση αυτού του οράματος, που απαιτεί τη συνεργασία και συμμετοχή ανθρώπων που γνωρίζουν και έχουν τη θέληση να εργασθούν προς αυτή την κατεύθυνση θα προκύψει η αναβάθμιση της αγοράς της πόλης μας, θα αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων που θα λάβουν μέρος στο εγχείρημα, θα δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας, θα χτισθεί μια πιο δυνατή σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ επιχειρήσεων και καταναλωτή και θα ενισχυθεί ο χαρακτήρας της Αλεξανδρούπολης ως ένας ακόμη πιο ελκυστικός προορισμός.